Đẹp + số
Từng là một hiện tượng gây cơn “địa chấn” âm nhạc trong Nam ngoài Bắc với “Trên đỉnh Phù Vân”. Cũng từng nếm đòn đau dư luận trước khi yên vị trên chiếc ghế diva nhạc Việt. 15 năm với nghề và 15 năm tồn tại như một ngôi sao bền bỉ, Mỹ Linh là khách mời đặc biệt mà “Đẹp+…” để dành cho số báo đặc biệt 150 của mình.
Xem thêm:
Phỏng vấn Mỹ Linh – từ Hiện-tượng đến Diva: https://chuminhvu.wordpress.com/2011/07/23/my-linh-2/
Nhiếp ảnh gia Dương Minh Long nói về Mỹ Linh: https://chuminhvu.wordpress.com/2011/07/23/duong-minh-long-noi-ve-my-linh/
Đẹp + Mỹ Linh
Nhạc sĩ Bảo Chấn: Mỹ Linh như kẻ đặt dấu chấm hết
photo by Quốc Bảo
Tôi biết Mỹ Linh từ những năm 84-85, khi cô ấy còn là một ca sĩ rất trẻ của Đoàn ca nhạc nhẹ Trung ương. Khi đó Linh chừng mười mấy tuổi và theo mọi người đến một tụ điểm ca nhạc mà tôi làm ở đó. Ngay từ đó, tôi đã nhìn ra một tài năng. Quả nhiên một thập niên sau đó, Mỹ Linh phát triển ghê lắm, đầy cá tính và vượt qua được những cái bóng rất lớn của đàn chị cỡ Thanh Lam, Hồng Nhung. Cái cách bứt phá của Mỹ Linh là sự len lỏi qua những cái bóng ấy, tạo ra được một sắc diện riêng, không trùng lặp. Khả năng của cô ấy bỗng nhiên vọt hẳn lên cao bắt đầu từ khi Linh đi vào một con đường khác hẳn với các đàn chị, đó là khi Linh gặp được Anh Quân. Vẫn là một con đường nhạc nhẹ, nhưng nó cao hơn và không còn chính thống như trước. Nhờ thế mà Linh tỏa sáng được liên tục trong vòng hai thập niên. Với tôi, thực sự Mỹ Linh bây giờ cô ấy là một tên tuổi lớn.
Là anh em trong nghề, dĩ nhiên chúng tôi cũng có giao du qua lại, làm quen và gặp mặt nhau. Linh không hát nhiều bài của tôi, nhưng nhìn chung, cô ấy hát văn minh và rất có chiều sâu với bất cứ bài nào. Thời của chúng tôi, viết ca khúc hoàn toàn để cho vui chứ không chuyên nghiệp là sáng tác cho riêng giọng ca nào như bây giờ. Cô Lam thích bài này, cô Nhung thích bài kia… ai muốn hát bài nào thì hát… Cái may của bài hát là được các cổ vớ lấy mà lên đời là vì thế. Rõ ràng, tôi làm việc với Linh không nhiều bằng với Thanh Lam hay Hồng Nhung. Nhưng không rõ tôi có chủ quan không, những bài ít ỏi của tôi Linh hát thì chưa có bài nào dở. Phân nửa số đó là do Linh tự chọn. Lạ là Linh thường chọn những bài của tôi mà các cô kia không chọn. Chẳng hạn Linh hát bài “Như cơn mưa đi mãi” của tôi, tôi rất thích. Cách đây hơn chục năm, thời tôi còn làm biên tập cho các hãng băng đĩa thì có hẳn một danh sách các ca sĩ nổi tiếng và ăn khách, được đưa ra làm tiêu chí đầu tiên để làm CD. Mỹ Linh cũng nằm trong nhóm những tên tuổi như Thanh Lam, Hồng Nhung, Trần Thu Hà, Thu Phương… Tôi cũng mời Linh hát rất nhiều, chủ yếu là hát lại những bài đã nổi tiếng… Sau này, Mỹ Linh hát chọn lọc hơn, không phải bài nào đưa ra thì cô ấy cũng hát. Nhưng bài nào Linh đã chọn để hát thì đều có sức nặng cả. Rồi khi đã trở thành một danh ca, bài hát được Linh hát cũng có trọng lượng hơn nhiều. Sự kính trọng của tôi với giọng ca này càng ngày càng lớn vì rõ ràng, Mỹ Linh đã thể hiện được mình là một ca sĩ lớn. Cô ấy có một sự chuẩn bị chu đáo cho sự nghiệp- như một đồ thị đi lên, càng ngày càng giỏi và bản lĩnh.
Nói về chất giọng, trong Mỹ Linh tồn tại hai khuynh hướng. Cái ít người nhìn thấy ở Linh là một giọng hát có học, vốn liếng thah nhạc rất cao không thua gì cỡ Thanh Lam đâu. Nhưng trong giọng hát thì cô ấy thường chọn một cách rất cảm xúc. Thủa ban đầu, Linh không trưng trổ kỹ thuật song chính là nhờ cái vốn liếng kỹ thuật ấy để phô diễn cái chất nồng nàn trong con người và gây cảm xúc cho người nghe một cách rõ ràng. Chẳng hạn bài “Chị tôi” của anh Trọng Đài. Có thể ai đó sẽ nói chọn bài gì mà âm lịch thế, nhưng mà Linh thể hiện có sức nặng kinh khủng. Mỹ Linh với giọng hát của mình giống như một kẻ có võ công rất thâm hậu nhưng lại ra chiêu rất bình thương, nhưng lại có công lực rất cao… Với những bài xã hội, hoặc rất xì tin chẳng hạn như “Trái tim không ngủ yên”, Mỹ Linh như kẻ đặt dấu chấm hết. Không ai có thể hát vượt qua nổi hoặc chấp nhận chỉ là cái bóng của Linh mà thôi.
Khi đã lập gia đình, có điểm tựa là ông chồng nghệ sĩ rất có gout và cao tay nên thẩm mỹ của Linh cũng cao lên rất nhiều. Tôi cho rằng “Chat với Mozart” của Linh mới là đỉnh cao nhất của sự nghiệp ca hát, không chỉ của riêng Mỹ Linh. Album đó đưa Mỹ Linh đến một đẳng cấp khác hẳn những đồng nghiệp, nhất là thẩm mỹ âm nhạc. Có thể, sau này có đôi lúc Linh quay lại hát hàng chợ đi chăng nữa, thì cách làm của cô ấy vẫn rất đầy đặn và nồng nàn. Tôi ái mộ Mỹ Linh về hình ảnh biểu trưng ấy, nhất là cách biểu diễn. Tới giờ này không hề có dấu hiệu của sự giảm sút.
Diva là cái danh mà khán giả người ta đặt cho 4 cô danh ca lên ngồi, nhưng với tôi, mong họ quên cái bục đó đi để mà hát thật hay và có người nghe. Làm người hát thì phải có người nghe, hết làn sóng âm nhạc này lại tới làn sóng khác, vấn đề là anh phải để lại được cho đời giọng ca nồng nàn. Thanh Lam cũng là một giọng hát mà tôi mê, đã có giai đoạn cô ấy cũng nghiêng về học thuật, cũng mong muốn làm những gì theo khuýnh hướng hàn lâm và để người ta tranh cãi, nghiên cứu… Nhưng nếu không có khán giả thì cũng là vô ích. Gần đây có vẻ như Lam cũng đang quay trở lại với con đường ban đầu và khán giả đang quay trở lại với cô ấy. Hát là để truyền tải thông điệp, dù đó là tình yêu con người hat đất nước, thì cũng phải đi đến được với người nghe. Có hai con đường để đi trong âm nhạc: đại chúng và đỉnh cao. Các cô như Thanh Lam, Mỹ Linh đã chọn gì thì phải chấp nhận. Đỉnh cao nếu thành công thì đưọc nhớ lâu. Nếu đại chúng thì lại có số khán giả đông hơn. Với tôi, làm cái gì cũng vậy thôi phải có sức sống đương đại để mọi người cùng thưởng thức. Làm âm nhạc đương nhiên không thể đứng tại chỗ mà hãy tìm cách nâng cao, nhưng nâng từ từ thôi kẻo mất hết khán giả. … Có thể các cô cũng phải suy tính cái gì đó, kiểu như để làm nữ thần như Lam, chọn âm nhạc thì cũng không thể đời quá, không thể quá gần công chúng mà thành đạo… Nhưng như Mỹ Linh chẳng hạn, kết hợp vừa đời vừa đạo mới thực là khôn ngoan, vừa đỉnh cao vừa có quần chúng thưởng thức được.
©MIV 